'We willen het bouwplan van boeren en bouwers verbinden'

Om het grootschalig gebruik van biobased bouwmaterialen maximaal te stimuleren, trekken vier ministeries gezamenlijk 200 miljoen euro uit. De akkerbouwsector is daar positief over, maar vindt dat het saldo van deze teelten omhoog moet en er afzetgarantie moet komen om biobased meer op gang te krijgen.

Ook materialenleveranciers moeten biobased adapteren om de transitie op gang te krijgen

Wietse Walinga, platformmanager WeGrow

'We kunnen er lang over praten, maar dan gebeurt er niets. Het wordt tijd dat we boeren en bouwers meer met elkaar verbinden', stelt platformmanager Wietse Walinga van WeGrow.

Wat is het doel van WeGrow?

'We proberen boeren en bouwers elkaar te laten begrijpen door kennisdeling en verbinding tussen beide doelgroepen. We bieden samen met onze partners een uitgebreid programma voor de community van boeren en bouwers.

'Dit programma bestaat onder meer uit bedrijfsbezoeken, congressen, netwerkbijeenkomsten en content via de website en sociale media. Boeren en bouwers kunnen in een gezamenlijk bouwplan zorgen voor duurzame innovaties en verdienmodellen. We willen hier in maximaal tien jaar aan bijdragen. Dan moeten wij overbodig zijn.'

Kunt u een voorbeeld noemen van een geslaagde sessie met boeren en bouwers?

'Vorig jaar hebben we een club mensen vanuit de agrarische sector meegenomen naar Provada, de grootste vastgoedbeurs van Nederland. Dit om hun te laten zien waar grote vastgoedbeleggers als Achmea en ASR mee bezig zijn en welke kansen zij zien in een mogelijke samenwerking.

'Dat was echt gaaf. Het zou ook tof zijn om de vastgoedsector een keer mee te nemen naar een akkerbouwevenement. Onze taak is dan om de sectoren met elkaar te verbinden. Dan kun je versnelling krijgen in de transitie.

'Verder werken we aan een podcastserie, waarin we verschillende thema's vanuit agrarisch en bouw bespreken. In de podcast is onder meer een interview met een bouwer die een boer bezoekt te horen. Ook wordt een boer geïnterviewd op een bouwplaats.'

Welke knelpunten zijn er in de verbinding tussen boeren en bouwers?

'Beide partijen begrijpen elkaar nog lang niet. Daar wordt te weinig tijd voor genomen. Boeren en bouwers moeten meer geduld hebben en niet te snel tot resultaat willen komen.

'Ten tweede wordt er nog te veel alleen over boeren en bouwers gepraat, dus het begin- en eindpunt in de keten. Tussenschakels zoals leveranciers van bouwmaterialen worden overgeslagen. Als dergelijke partijen niet worden betrokken bij de transitie, hoe komt de bouw dan ooit aan biobased materialen?'

Hoe probeert WeGrow dat op te lossen?

'We hebben met Faay als aanbieder van akoestische binnenwanden en plafondsystemen de eerste biobased leverancier betrokken bij ons platform. Dit bedrijf haalt de grondstof vlas nu voornamelijk uit Frankrijk.

'Daarnaast is BMN Nederland een nieuwe partner. Deze groothandel in bouwmaterialen heeft 140 vestigingen in Nederland. Zij voeren onder meer het merk Greenworks. Dat zijn duurzame bouwmaterialen.

'Door de aansluiting van deze bedrijven kunnen we stappen vooruitzetten. Dergelijke bedrijven moeten biobased adapteren om de transitie op gang te krijgen. Als WeGrow is het onze taak om te zorgen dat we de hele keten gaan sluiten.'

Het stuit verwerkers als HempFlax en Dun Agro tegen de borst dat zij niet worden betrokken bij nieuwe biobased initiatieven, terwijl zij al jaren leveren aan dergelijke ketens. Begrijpt u hun frustratie?

'Ja, net als deze bedrijven vind ik dat je niet het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Er zijn al biobased ketens. Daar moeten nieuwe initiatieven niet aan voorbijgaan. Ze kunnen er juist van leren. Zo is het vreemd dat de NVTB als branchevereniging van de bouwmaterialenindustrie niet is betrokken bij het programma 'Building Balance'. Dat moet anders.

'Binnen het landelijke transitieprogramma 'Building Balance' is het de bedoeling om in 2024 zeventien lokale ketens te laten draaien in Nederland op een totaal areaal van 4.000 hectare biobased gewassen. De bedoeling is om uiteindelijk op te schalen naar 50.000 hectare in 2030, met daarbij een autonome groei wat betreft het aantal ketens.

Is 50.000 hectare biobased gewassen in Nederland in 2030 realistisch?

'Dat is een grote stap. Daarom is het belangrijk dat we ons de komende jaren sterk maken voor afnamezekerheid vanuit de bouwsector en een goed verdienmodel voor boeren. Want als deze twee zaken verbeteren, kiezen ze sneller voor biobased gewassen.

'In september 2023 organiseerden we een congres, waar onder meer het ministerie van LNV, de bouwwereld en boeren aanwezig waren. Daar raakte ik geïnspireerd door een jonge boerin die vertelde over hoe agrariërs nu kijken naar de kansen van biobased gewassen.

'Zij wilde er wel in stappen, maar ze zit met haar vader in maatschap en heeft hem nodig in haar besluitvorming. Ze zei dat haar vader maar naar één persoon echt luistert en dat is de buurman. Als de buurman het doet, dan zou haar vader het ook gaan doen. Er zijn dus goede voorbeelden nodig om boeren te overtuigen.'

Wat vraagt u van boeren?

'Wees concreet in wat je als boer nodig hebt van de bouwsector. Dat gebeurt nu te weinig. Geef bijvoorbeeld aan wat de minimale prijs moet zijn om biobased teelten rendabel te laten zijn. Ten tweede mag je er best trots op zijn dat je kunt bijdragen aan een gebouw dat gemiddeld vijftig jaar staat, want boeren zijn er ook trots op dat ze voedsel produceren.

'Een biobased gebouw bevordert bovendien de gezondheid en het welzijn van mensen. Dat is net als voedsel een eerste levensbehoefte.'