'Varkenshouders hebben baat bij rust in prijs'

Achtergrond Varkens Ilona Lesscher 22 nov 2017 om 06:35uur

Varkenshouders zouden zich moeten organiseren in productiekolommen, die onderling concurreren, intern coöpereren en zich aanbieden aan retailers. Dat is het ideaal dat Robert Hoste, econoom varkensproductie bij Wageningen Economic Research, voor ogen staat. 'Varkenshouders hebben baat bij rust in prijs.'

%27Varkenshouders+hebben+baat+bij+rust+in+prijs%27

Dat verhaal is niet nieuw, maar de noodzaak om in de varkenshouderij op die manier in te richten wordt wel steeds urgenter. Volgens Hoste heeft de hele varkenshouderijketen baat bij vastigheid. Varkenshouders omdat hun financiële risico's de laatste jaren fors zijn gegroeid. 'Daar moet een weerwoord op komen.'

En slachterijen omdat zij uit oogpunt van hakenbezetting en efficiency eigenlijk geen varken kunnen missen. Wekelijkse prijsschommelingen leiden tot fluctuaties in het aanbod slachtvarkens. 'De faalkosten die daardoor ontstaan, kosten de hele keten geld.'

Hoge kostprijs

'Meer samenwerken is wenselijk en onontkomelijk. De Nederlandse kostprijs ligt boven die van Duitsland, Denemarken, België en Frankrijk. Als je het op kostprijs niet kunt winnen, dan moet je het zoeken in toegevoegde waarde en differentiatie', zegt de econoom.

Als je het op kostprijs niet kunt winnen, dan moet je het zoeken in toegevoegde waarde en differentiatie

Robert Hoste, econoom varkensproductie bij Wageningen Economic Research

De kracht en de regie moeten in de samenwerking tussen de varkenshouders en de vleesindustrie liggen en niet bij de retail. Varkenshouders en de vleesindustrie moeten onderscheidende producten maken die voor consumenten meerwaarde hebben.

Vertrouwen

Dat levert 'license to produce' en 'license to sell' op. Binnen marktconcepten kunnen met vertrouwen als uitgangspunt, afspraken worden gemaakt over afzetzekerheid en prijsregulering.

Daarnaast blijft er een vorm van notering, is Hostes overtuiging. Om elkaar scherp te houden en om te kunnen benchmarken, maar ook omdat er altijd varkens zijn die op de reguliere markt moeten worden afgezet. 'Boeren willen weten wat het beste concept is.' Maar dat kan ook anders dan met de huidige weekprijs.

Deense systeem

Hoste haalt als voorbeeld het Deense systeem aan. Daar is de notering een gemiddelde van de prijzen van een aantal weken. Fluctuaties worden daardoor afgevlakt.

Een andere optie is een marktprijs die wordt gekoppeld aan de voerprijs. Met 55 procent is voer in de kostprijs van varkensvlees de grootste kostenpost. 'In de VS bijvoorbeeld worden contracten afgesloten op basis van de voerprijs.'

2018 moeizaam

Die voerwinst staat sinds kort weer onder druk. De econoom verwacht dat de varkenshouderij in 2018 een nieuw prijsdal in duikt. De zelfvoorzieningsgraad van Europa steeg de afgelopen jaren van 110 naar 120 procent. De exportafhankelijkheid van derde markten is daardoor groter geworden.

Hoste wijst naar China, waar het snelgroeiende aantal kilo's Amerikaans varkensvlees nu het Europese vlees verdringt. 'Vorig jaar plukten we van die afhankelijkheid van afzetmarkten buiten Europa de zoete vruchten, in 2018 de wrange vruchten.'

Sterke euro

Daarnaast noemt de econoom varkensproductie de prijspiek in 2017 extreem hoog, waardoor hij verwacht dat de prijsdaling sneller zal worden ingezet. Een sterke euro die export in de weg staat, versterkt dat nog. In combinatie met de overproductie verwacht de econoom dat ook in de EU in 2018 prijzen onder druk komen te staan.

In Hostes optiek moet de EU zich focussen op zelfvoorziening. 'Europa is duurder dan andere wereldproducenten zoals de VS en Brazilië. De EU kan op de lange termijn de concurrentie met deze landen niet aan.' Om die reden zal het aantal zeugen in de EU de komende tijd weer dalen, verwacht hij.