'Wij moeten meer elektrisch denken'

Arie Pieter en Peter van den Hoek uit Heinenoord zijn altijd op zoek naar innovaties voor hun bedrijf met 200 hectare akkerbouw. Zodra nieuwe technieken praktijkrijp zijn, willen ze die toepassen. Daarom lieten de broers al vroeg hun oog vallen op zonne-energie. Ze plaatsten in 2009 op een van hun loodsen 66 zonnepanelen. Daarmee werd hun bedrijf toen energieneutraal.

Salderen bleef mogelijk, want de capaciteit bleef onder de grens voor grootverbruikers van 3x80 ampère. Dat was belangrijk, want in de zomer schijnt de zon het meest, terwijl het verbruik juist in de winter het grootst is. Daar bleef het niet bij. Samen met adviseur Eric Brandt bekeken de broers andere mogelijkheden. Niet lang daarna plaatsten ze 88 zonnepanelen op een aardappelbewaarplaats op hun tweede locatie. Ook daar is salderen mogelijk.

Enthousiaster

De bouw van een aardappelbewaarplaats in 2012 bood opnieuw kansen. 'Gaandeweg werden we steeds enthousiaster', zegt Arie Pieter van den Hoek. 'Ook als deelnemer aan Veldleeuwerik konden we een mooie stap maken naar een duurzaam bedrijf.'

De ondernemers besloten SDE-subsidie aan te vragen voor 425.000 kilowattuur per jaar, genoeg om de daken van de bestaande en de nieuwe loods vol te leggen. Najaar 2016 werd de SDE-subsidie toegekend. De broers kochten 1500 zonnepanelen van 275 wattpiek. Dat komt op hun bedrijf overeen met 330.00 kilowattuur per jaar. Ze moesten nu wel grootverbruiker worden om de stroom te kunnen verkopen. Daarmee was salderen niet meer aan de orde.

Accu

Een accu zou heel goed passen in het duurzaam denken van de ondernemers, dus besloten ze zich goed te informeren door leveranciers en bezochten onder anderen akkerbouwer Jan Reinier de Jong in Odoorn en varkenshouder Jan Roefs in Woensdrecht, die allebei daarmee net iets verder waren. Met een accu zouden ze ook als energieproducent kunnen inspelen op de fluctuerende stroomprijs.

Voor accu is geen SDE-subsidie, wel de Energie-investeringsaftrek (EIA). Maar het is niet eenvoudig om bij RVO de investering in de accu daarvoor erkend te krijgen, merken de ondernemers. 'Als de overheid haar energiedoelen wil halen, moet ze ondernemers die vooroplopen, toch wat meer stimuleren', stelt Peter van den Hoek.

Grootverbruikersaansluiting

Van de jaarcapaciteit van 330.000 kilowattuur is 30.000 kilowattuur voor eigen gebruik en 300.000 kilowattuur voor de verkoop als groene stroom. De capaciteit van de accu is 500 kilowattuur. De broers lieten een grootverbruikersaansluiting aanbrengen met een eigen trafo van 630 kilovoltampère.

Het rendement van de totale investering is vooral afhankelijk van hoe de onbalansmarkt voor stroom zich ontwikkelt. Want op die markt is het meeste te verdienen. Als op die markt de vraag groot is en het aanbod klein, kan de prijs sterk stijgen. Dat is het moment om stroom te verkopen vanuit de accu. Als de prijs daalt, is het gunstig om eerst de zelf opgewekte stroom op het bedrijf te gebruiken en om eventueel stroom in te kopen en op te slaan in de accu.

Terugverdientijd

De terugverdientijd van de zonnepanelen is ruwweg tien jaar. De terugverdientijd van de accu is minder goed te voorspellen. 'Tussen vijf en vijftien jaar', verwacht Peter van den Hoek, afhankelijk van de elektriciteitsmarkt.

Als het aandeel zonne-energie en windenergie stijgt, wordt het aanbod instabieler. Dat geeft sterke prijsfluctuaties. Als dat gebeurt, is de accu eerder terugverdiend. De broers doen de handel in stroom uit de accu in samenwerking met Jules Energy en met Engie de leveringscontracten aan de consumenten.

Mechanische koeling

'Wij moeten meer elektrisch gaan denken', stelt Peter van den Hoek. Bijvoorbeeld de ventilatoren alleen laten draaien als de accu vol is. 'We moeten Tolsma nog benaderen over de module energiemanagement op onze Tolsma Vision.'

De broers overwegen verder om bijvoorbeeld mechanische koeling aan te brengen. De eigen stroom brengt dat een stap dichterbij. 'Als we iets gaan vervangen, zoals een heftruck, zullen we dat nu eerder elektrisch doen', zegt Arie Pieter van den Hoek. De ondernemers willen ook als demo een elektrische trekker naar de Hoeksche Waard halen. 'De hele economie gaat steeds meer naar elektrisch', vervolgt zijn broer. 'Als landbouw kunnen we daar een goede bijdrage aan leveren.'

Informatieruimte

De broers willen aan iedereen uitdragen wat ze doen, zoals met Tour langs de Boer in de Hoeksche Waard en met schoolexcursies. In de schuur is al een informatieruimte in aanbouw.