Kicken kiest voor Beter Leven-kuikens, eigen tarwevoer en thuismarkt

Op weg naar familie Kicken kom je weinig veebedrijven tegen, laat staan pluimveehouderijen. In de regio blijken het er maar vijf te zijn, zeggen Ben en Wendy Kicken. Dat maakte de vergunningaanvraag voor de buitenuitloop van de vleeskuikens dan ook een stuk makkelijker. Samen met het doel om eigen tarwe te voeren en de mest op eigen land uit te rijden, was het bij gemeente Simpelveld en de bank snel rond. De overschakeling kostte zo'n 600.000 euro, volgens vader en dochter een noodzakelijke investering.

Een koerswijziging is voor de familie overigens helemaal niet vreemd, stelt Ben Kicken. 'Zo'n 25 jaar geleden had ik samen met mijn vrouw Gertie nog de twee melkveebedrijven van onze ouders in Landgraaf en Simpelveld. Dagelijks stonden we vroeg op om daar de koeien te melken, zodat ze de wei in konden. Toen kregen we de kans om in Bocholtz verder te gaan. We stopten met de koeien en gingen enkele jaren verder met akkerbouw.'

De bouw van het nieuwe bedrijf begon in 1999 en in 2002 kwamen kalkoenen naar De Nieuwe Leemhof. 'We beleefden jarenlang veel plezier aan het werken met kalkoenen', meldt de pluimveehouder. 'Dat gold ook voor mij, het zijn mooie dieren', vult dochter Wendy aan. Ze zit sinds 2020 in maatschap bij haar ouders, naast haar baan als NAJK-bestuurslid.

Plezier in het werk hadden ze allebei tot bijna de laatste rondes, ook al is het werken met 18.000 kalkoenen een flinke opgave. 'De eerste vier dagen en nachten was ik voortdurend bij de jonge dieren. Die gaan op hun zij of rug liggen en komen dan zelf zonder hulp niet meer overeind', weet haar vader.

Helaas liep het met kalkoensector in Nederland steeds minder. Sinds de vogelgriep in 2003 nam het aantal kalkoenhouders af en langzaamaan werden de marges kleiner. Er bleven maar twee Duitse afnemers over en de concurrentie uit onder andere Polen groeide. Gelukkig was bij de bouw van de kalkoenenstal al een vergunning aangevraagd voor zowel kalkoenen als vleeskuikens. 'Al in 2016 heb ik hardop nagedacht over de overstap naar toen nog reguliere vleeskuikens.'

Dierenwelzijn steeds belangrijker

Het definitieve besluit om de kalkoenen vaarwel te zeggen, viel eind 2021. Het hielp dat voerleverancier De Heus met de optie kwam om over te gaan naar 1ster Beter Leven-vleeskuikens. 'Dat sprak ons erg aan. De 65.000 vleeskuikens krijgen veel meer ruimte en kunnen naar de overdekte buitenuitloop. Dierenwelzijn wordt steeds belangrijker', zegt de boerin. 'Er is bovendien een contract voor vijf jaar, waardoor we konden uitrekenen of we de investering in de ombouw van de inrichting en de buitenuitloop terugverdienden.'

De jonge ondernemer helpt bij de dierverzorging en neemt de boekhouding voor haar rekening. 'Het deed me wel pijn om afscheid te moeten nemen van de kalkoenen. Bij het afleveren van de laatste hanen heb ik een traantje gelaten.' Haar vader had er door allerhande perikelen met de afnemer al geen problemen meer mee dat deze weg gingen. 'De marge was weg en we doen niet aan liefdadigheid. Voor het harde werk moet je ook wat terugkrijgen.'

Zoals gebruikelijk gingen de hennen als eerste weg. Dat was in het voorjaar van 2022, waarna de kleinste stal werd schoongemaakt en alle inrichting eruit ging. BeekAgri bouwde vervolgens onder meer de buitenuitloop, de luiken en daglichtramen. De inrichting van de drink- en waterlijnen en verwarming kwam van Slegers. De eerste lichting Beter Leven-vleeskuikens kwam op 2 juni. 'Zodat we al ervaring konden opdoen in één stal.'

Dat viel alleszins mee, herinnert Ben Kicken zich. 'De eerste nacht ging ik bij ze kijken, zoals ik gewend was bij de kalkoenen. Ze waren allemaal aan het eten en drinken. Dus ben ik maar weer gegaan. De tweede nacht heb ik ook nog even gekeken, maar dat was dus helemaal niet nodig. De kuikens redden zichzelf.'

Nadat ook de kalkoenhanen in de tweede stal rond de zomer werden afgeleverd, lagen na die ombouw beide stallen op 2 augustus weer vol. De kleine heeft één buitenuitloop. De grote stal heeft die vanwege de 28 meter breedte aan uitlopen aan beide kanten. Deze worden goed afgesloten met geperforeerde damwand. 'Daarmee voorkomen we dat ongedierte naar binnen komt. Daarom zijn ook alle gaten netjes dichtgemaakt.'

Dag en nacht buiten

Vanaf drie weken leeftijd gaan de luiken open en mogen de kuikens naar buiten. 'We laten ze het liefst dag en nacht buiten. Dat is volgens ons beter voor ze en dit kan ook omdat de uitloop goed dicht zit met de geperforeerde damwand. We proberen de dieren zo min mogelijk naar binnen te verplaatsen', benadrukt Wendy Kicken. 'De kuikens ervaren op deze manier naar onze mening minder stress, waardoor het verplaatsen redelijk gemakkelijk verloopt. In de winter is het vaker nodig om de kuikens naar binnen te halen. In de zomer gaan ze enkel op de laatste dag naar binnen.'

De taken bij familie Kicken zijn duidelijk verdeeld. Moeder Gertie runt de landwinkel en haar vader is van de machines, het landwerk en de dieren. De dochter neemt de dierverzorging op zich. 'De Beter Leven-vleeskuikens zijn fijne dieren om mee te werken', ervaart ze. 'Daar word ik nu echt blij van, maar ik moet het wel alleen kunnen doen. Mijn man heeft zijn eigen melkveebedrijf. Wel kan mijn zus, die ook samen met haar man een melkveebedrijf heeft, helpen als het nodig is.'

Om de dagelijkse dierverzorging rond te krijgen, hebben ze veel geautomatiseerd. 'Een automatisch systeem spoelt viermaal daags de leidingen schoon, zodat er altijd vers water in zit. Dat is nodig om te zorgen dat de dieren goed blijven drinken.' Vers drinkwater vinden vader en dochter ontzettend belangrijk. 'Je drinkt zelf toch ook gewoon lekker fris water? Bij de kalkoenen deden we het altijd met de hand', zegt de pluimveehouder. Het viermaal daags spoelen wordt per ronde langzaam afgebouwd, omdat de kuikens steeds meer drinken en het water vers blijft.

Op de voerpannen zit een systeem waarmee ze kunnen overlopen, licht Ben Kicken toe. 'We leggen bij het opzetten kuikenpapier onder de pannen en die lopen dan over, zodat we zeker weten dat de kuikens goed bij het voer kunnen.' Het gemakkelijk maken van het werk is nodig vanwege de baan van zijn dochter. Na haar studie technische bedrijfskunde ging de boerin bij jongdiervoedingsproducent Schils aan de slag als exportmanager melkpoeder. 'Ik raad iedere bedrijfsopvolger aan om vooral ook buiten de deur te kijken voor je beslist het bedrijf over te nemen. Je leert veel zaken die je nodig hebt.'

NAJK-omslag

De boerin switchte een half jaar geleden van baan en werd NAJK-bestuurslid met de pluimvee-, varkens- en kalverhouderijsector in haar portefeuille. 'Dat kost officieel twee werkdagen per week, maar de afgelopen tijd waren dat er flink meer. Dat was nodig om bij te dragen aan het uiteindelijk geklapte Landbouwakkoord. Gelukkig deed ik het werk nog samen met Tim van der Mark, mijn voorganger. Hij deed de varkens en ik het pluimvee.'

Samen leverden ze veel input. Ondanks dat er geen deal kwam, pakt Avined als overkoepelende organisatie van de pluimveesector de uitgangspunten verder op. 'We hebben met alle partijen aan tafel goed overlegd en elkaar veel beter leren kennen. Dat zorgt voor vertrouwen in elkaar en de sector.'