Plus voor varken, vlees en mest bij Franse varkenshouders

Het gesloten bedrijf van Sébastien en Pascaline Homo in de Franse plaats Vignoc telt 200 zeugen en 200 hectare land en doet sinds 2017 mee met het concept Coop Chez Vous van coöperatie Cooperl. De coöperatie telt 2.000 leden, waarvan 1.200 varkenshouders, en slacht 2,5 miljoen varkens per jaar.

De winkel van Sébastien en Pascaline Homo is elke vrijdag open. De helft van de klanten bestelt de boodschappen vooraf, de andere helft wordt vrij verkocht. ‘De kosten voor overhead en marketing zijn voor de coöperatie’, vertelt Sébastien Homo. Jaarlijks wordt een omzet gerealiseerd van 200.000 euro. Er wordt 150 kilo vlees per week verkocht. Naast varkensvlees betreft dit rund en kip.

Er worden ook andere producten van de leden verkocht, zoals granen, koek, wijn en jam. Op deze plek in Bretagne ligt de dichtstbijzijnde supermarkt namelijk op 20 kilometer afstand. De boerderijwinkel is een bindende factor voor de omgeving. ‘Zonder winkel zie je op het bedrijf verder niemand’, zegt de varkenshouder.

Het imago van de varkenshouderij is over het algemeen niet zo positief, stelt de Homo. ‘Met de winkel willen we dit verbeteren. We kunnen het verhaal van de varkenshouderij kwijt en consumenten kunnen door een raam varkens zien.’ Dat geeft een plus. ‘De buurt was bij een bijeenkomst over de plannen voor nieuwe stallen direct akkoord.’

Extra eisen

De bij de coöperatie aangesloten varkensbedrijven hanteren extra maatregelen voor kwaliteit en onderscheidend vlees. Het welzijn van het varken staat daarbij hoog in het vaandel, vervolgt Homo. ‘We willen dat de dieren daglicht zien. Daarom hebben we overal ramen.’ Verder wordt voor de biggen een beweegbare vloer van het Nederlandse Vereijken, dat een joint venture heeft met Cooperl, gebruikt.

Ook op het gebied van diergezondheid staat welzijn centraal. Zo worden de beren niet gecastreerd. ‘Het risico van berengeur is voor de coöperatie. Dat is minder dan 1 procent’, weet de varkenshouder.

Verder wordt er geen antibiotica ingezet. In de praktijk betekent dit dat 95 procent van de varkens geen antibiotica krijgt. De dieren die wel worden behandeld, worden apart afgemest. ‘Daarmee gebruikt ons varkensbedrijf minder antibiotica dan een gemiddeld huishouden’, grapt Homo.

Ieder varken is voorzien van een RFID-chip. Behandelingen en bijzonderheden worden via een app aan de gegevens van het varken toegevoegd. Het voer op het bedrijf in Vignoc is gmo-vrij. ‘We produceren ons eigen voer, zoals graan. Dat wordt geplet. We kopen raapzaadcake en soja aan.’

Voor alle extra eisen vanuit Cooperl krijgen de varkenshouders van de coöperatie een plus van 20 cent per kilo geslacht gewicht, bovenop de referentieprijs.

Eigen energie

Het Franse bedrijf produceert een deel van de gebruikte energie zelf met zonnepanelen. Het verbruik komt jaarlijks uit op 280.000 kilowattuur. Dat is omgerekend 1.270 kilowattuur per zeug, inclusief het afmesten van de biggen. ‘We doen nu meer elektrisch, bijvoorbeeld het pletten van graan’, licht Homo toe.

De agrarisch ondernemer produceert met de zonnepanelen 34.000 tot 38.000 kilowatt uur per jaar. Het plaatsen van die panelen kostte 37.000 euro. De jaarlijkse kosten bedragen 2.150 euro. ‘Wanneer je uitgaat van een rendement over vijftien jaar, dan kom je hiermee licht positief uit, zonder risico te lopen’, vertelt hij.

Meer zonnepanelen hebben geen zin, vindt Homo. ‘Het is de kunst om tijdens de daguren onder de consumptie te blijven. Voor energie die we aan het net leveren, beuren we niets. Accusystemen zijn nog te duur.’

Trac mestscheiding

Om een deel van de mest beter te verwaarden, zijn 900 vleesvarkensplaatsen voorzien van het Trac-mestscheidingssysteem van Cooperl. Dit systeem wordt nu ook in Nederland geïntroduceerd.

De dunne fractie gaat naar het eigen land. De dikke fractie, 380 ton, gaat naar de vergister van de coöperatie in Lamballe. Hier levert dit jaarlijks 10 ton gas op, genoeg voor dertien huishoudens.

Van die fractie wordt vervolgens een kunstmestkorrel gemaakt. Met behulp van andere organische stoffen zijn verschillende samenstellingen te maken, onder meer voor golfbanen en kwekers in bijvoorbeeld de streek rond Champagne. Homo beurt voor de dikke fractie 20 euro per kuub: ‘Die 7.600 euro is mooi meegenomen.’