'Waarnemen als een varken zorgt voor een frisse blik'

Kunt u dat toelichten?

‘Varkens leven nu onder andere omstandigheden dan hun wilde voorouders. Desondanks is veel gedrag nog hetzelfde. Belangrijke natuurlijke gedragingen zijn gericht op het vinden van voedsel en groepsvorming. De zintuigen spelen daarbij een essentiële rol. Bij een varken zijn reuk, smaak en het gehoor het sterkste ontwikkeld.’

Bij onverklaarbaar gedrag in een stal, kun je denken aan ultrasone tonen die wij niet horen

Johan Zonderland, De Heus Animal Nutrition

Wat is zo specifiek aan dat gehoor?

‘Een varken kan ultrasoon geluid waarnemen. Iets wat wij mensen niet kunnen. Wordt het gehoor van een varken gestoord door ultrasone tonen, dan kan daarin de oorzaak liggen van onrust in een groep.’

Wat is daaraan te doen?

‘Ultrasoon geluid heeft een frequentie hoger dan 20 kilohertz. Een niet goed werkende elektromotor van een vijzel kan dat bijvoorbeeld veroorzaken. Is er onverklaarbaar gedrag in een stal, dan kun je daar eens naar kijken. Ultrasone tonen kunnen namelijk heel nauwkeurig worden gemeten.'

'Maar waar het mij echt om gaat, is dat wanneer je kijkt vanuit de perceptie van een varken, je anders naar het dier en zijn omgeving gaat kijken. Dat zorgt voor een frisse blik.'

Gebeurt dat dan niet voldoende?

‘Het gaat om bewustwording. Wanneer je het natuurlijke gedrag en de zintuigen van varkens beter begrijpt, kun je daar met voeding en management beter op inspelen. Bij bijvoorbeeld een varken dat zijn portie voer al op heeft, gaat het natuurlijke voedselzoekgedrag nog gewoon door, tot wel ruim drie uur per dag. Dit gedrag kan gemakkelijk uitgevoerd worden op hokgenoten, op de uitstekende delen zoals staarten en oren.'

'Zorg daarom, naast voldoende voer, ook voor aanvullende mogelijkheden om voedselzoekgedrag uit te oefenen.'

Hoe zit het met de impact van geur?

‘Het reukvermogen van varkens is vergelijkbaar met dat van honden. Voor het herkennen van familieleden is geur het belangrijkste zintuig. Een stal met hoge ammoniakconcentraties kan het reukvermogen beïnvloeden, waardoor rangordegevechten blijven doorgaan.’